ลายนิ้วมือ (Fingerprint) คือ ลายเส้นนูนที่ปรากฏอยู่บนผิวหนังด้านหน้าของนิ้วมือ ซึ่งจะแตกต่างกันในแต่ละคน โดยเริ่มปรากฏขึ้นตั้งแต่อยู่ในช่วงอายุทารกประมาณ 3-4 เดือน ขณะที่อยู่ในครรภ์มารดา และจะไม่เปลี่ยนแปลงเลยตลอดชีวิต
ลายนิ้วมือ ประกอบด้วยร่อง (Furrow) และสัน (Ridge) ถูกนำมาใช้ประโยชน์ในหลายด้าน เช่น การพิสูจน์ตัวตน การยืนยันลายนิ้วมือ รวมไปถึงการค้นหาศักยภาพของสมองสะท้อนเอกลักษณ์และอัจฉริยะภาพบุคคลในแต่ละด้าน (Dermatoglyphics)
Dermatoglyphics เป็นศาสตร์ในการวิเคราะห์ลายนิ้วมือ ด้วยการเก็บข้อมูลเชิงวิทยาศาสตร์ หาความสัมพันธ์เชิงสถิติ นำไปสู่การแปลความหมาย (แนวทางไม่ต่างกันกับแง่มุมด้านวิทยาศาสตร์ของการพยากรณ์โดยอาศัยการเคลื่อนที่ของดวงดาว) นำไปใช้ทั้งในด้านการพัฒนาเด็ก การคัดสรรพนักงาน การปรับตำแหน่งบทบาทตามความเหมาะสม ทั้งนี้ สำหรับผู้ใหญ่ นั้น สุดท้ายแล้ว ศักยภาพอาจจะถูกพัฒนาไปไกลเกินกว่าจะวัดกันด้วยพื้นฐานสมองต้นกำเนิด แต่อาจจะทราบถึงเรื่องความถนัดและอื่นๆ แทน โดยความสามารถที่มีมาแต่กำเนิด เป็นเพียงแค่แต้มต่อ อย่างไรเสีย ความพยายามและการฝึกฝน ยังคงเป็นปัจจัยนำไปสู่ความสำเร็จอันดับแรกเสมอ
องค์ประกอบที่ใช้ชี้บ่งเอกลักษณ์บุคคล มีดังนี้
- ลักษณะทั่วไปที่สามารถมองเห็นได้ ได้แก่ รูปแบบลายนิ้วมือ พื้นที่ทั้งหมดลายนิ้วมือ จุดใจกลาง จุดสันดอนหรือสามเหลี่ยมเดลต้า ชนิดของเส้น จำนวนเส้นลายนิ้วมือ
- ลักษณะเฉพาะที่ ได้แก่ เส้นแตก หรือ เส้นส้อม (bifurcation) เส้นสั้นๆ (short ridge) จุด (dot) เส้นขาด (ending ridge) เส้นทะเลสาบ (island) เส้นตะขอ และเส้นอื่นๆ
รูปแบบของลายนิ้วมือ
- แบบเส้นโค้ง (Arch) ได้แก่ แบบโค้งราบ (Plain Arch) แบบโค้งกระโจม (Tented Arch)
- แบบมัดหวาย (Loop) ได้แก่ แบบมัดหวายปัดขวา (Right Loop) แบบมัดหวายปัดซ้าย (Left Loop) แบบมัดหวายคู่ (Twin Loop หรือ Double Loop)
- แบบก้นหอย (Whorl) ได้แก่ แบบก้นหอยธรรมดา (Plain Whorl) แบบก้นหอยกระเป๋ากลาง (Central Pocket) แบบก้นหอยกระเป๋าข้าง (lateral Pocket)
- แบบซับซ้อน (Accidental Whorl)
กรอบแนวคิดหรือทฤษฎีที่ใช้อธิบาย ประกอบการการแปลความหมาย ถึงแนวโน้มศักยภาพของสมองที่มีมาแต่กำเนิด อาทิเช่น ทฤษฎีพหุปัญญา 8 ประการของ Dr. Howard Gardner
ประเภทของพหุปัญญาตามการจำแนกของ Gardner ได้แก่ ปัญญาด้านปฏิสัมพันธ์ต่อผู้อื่น (Interpersonal Intelligence) ปัญญาด้านปฏิสัมพันธ์ต่อตนเอง (Intrapersonal Intelligence) ปัญญาค้านตรรกะ-คณิตศาสตร์ (Logical-Mathematical Intelligence) ปัญญาด้านการมองเห็น-พื้นที่ (Visual-Spatial Intelligence) ปัญญาด้านการเคลื่อนไหวทางร่างกาย (Bodily-Kinesthetic Intelligence) ปัญญาด้านถ้อยคำ-ภาษา (Linguistic Intelligence) ปัญญาด้านเข้าใจธรรมชาติ (Naturalist Intelligence) ปัญญาด้านดนตรี (Musical Intelligence)