การจัดการความรู้ คือ การรวบรวมกระบวนการควบคุม สร้างสรรค์ เผยแพร่และการใช้ความรู้ให้เกิดประโยชน์ หนึงในวัตถุประสงค์ของการจัดการความรู้ก็เพื่อส่งเสริมนวัตกรรมความรู้ ตลอดจนการพัฒนาระบบเพื่อตอบสนองความต้องการและยกระดับศักยภาพทางธุรกิจ อันประกอบไปด้วยองค์ประกอบสำคัญ ได้แก่ คลังความรู้ (Knowledge repositories) การเข้าถึงความรู้ (knowledge access) การเสริมสร้างสภาพแวดล้อมความรู้ (Enhancing knowledge environment) และการจัดการความรู้ (Knowledge management) สำหรับการการจัดการความรู้ที่มีประสิทธิภาพนั้น นอกจากความครบถ้วนขององค์ประกอบข้างต้น ยังต้องผลักดันให้เกิดผลสำเร็จของปัจจัย อันได้แก่ การสนับสนุนจากผู้บริหารระดับสูง การสื่อสารและถ่ายทอดสารสนเทศที่ดี การประเมินความต้องการความรู้ใหม่และการนำไปประยุกต์ใช้ นโยบายด้านการบริหารจัดการทรัพยากรบุคคลที่เกื้อหนุนต่อผู้ปฏิบัติงานและผู้ใช้องค์ความรู้ การยอมรับแนวทาง (Solution) การบริหารจัดการความรู้ที่มีประสิทธิภาพ ในแง่ของการนำเทคโนโลยีมาช่วยสนับสนุนปัจจัยสำเร็จเหล่านี้ สามารถสรุปได้ตามกระบวนการจัดการความรู้ (Knowledge Management Process) ดังแสดงในตาราง
|
กระบวนการจัดการความรู้ (KM Process) |
เครื่องมือ (ICT Tools) |
|
การสร้างความรู้ (Knowledge generation) |
– แอพลิเคชั่นเพื่อการระดมสมอง (Brainstorming application) – ระบบอิเล็กทรอนิกส์สนับสนุนการทำงาน (Electronic support systems) – การประชุมทางไกล (Video conferencing) – แผงระดมความคิด (Discussion boards) |
|
องค์กรแห่งความรู้ (Knowledge organization) |
– อิเล็กทรอนิกส์สนับสนุนการทำงาน (Electronic support systems) – เทคโนโลยีการเผยแพร่ทางอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic publishing technology) – การจัดการเอกสาร (Document management) – การสืบค้นผ่านเว็บ (Web search engines) – เทคโนโลยีช่วยเหลือการทำงาน (Help-desk technologies) |
|
แหล่งจัดเก็บความรู้ (Knowledge storage) |
– ระบบผู้เชี่ยวชาญ (Expert systems) – เทคโนโลยีฐานข้อมูล (Database technologies) – เครื่องมือประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ หรือ GIS (Web-mapping tools) – เทคโนโลยีการเผยแพร่ทางอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic publishing technology) |
|
การถ่ายทอดความรู้ (Knowledge transfer) – Tacit to tacit
|
– กระดานข่าวสาร (Bulletin boards) – การประชุมทางไกล (Video conferencing) – การระดมสมอง (Brainstorming) |
|
การถ่ายทอดความรู้ (Knowledge transfer) – Tacit to explicit |
– เทคโนโลยีฐานข้อมูล (Database technologies) – คลังข้อมูล (Data warehouse) – การทำเหมืองข้อมูล (Data mining) |
|
การถ่ายทอดความรู้ (Knowledge transfer) – Explicit to explicit |
– ระบบจัดการงานเอกสาร (Document management systems) – ระบบสนับสนุนการตัดสินใจของกลุ่ม (Group decision-support systems) – ระบบสนับสนุนการทำงานเป็นกลุ่ม (Groupware / computer-supported systems) |
|
การถ่ายทอดความรู้ (Knowledge transfer) – Explicit to tacit |
– เทคโนโลยีฐานข้อมูล (Database technologies) – คลังข้อมูล (Data warehousing) – การสืบค้นผ่านเว็บ (Web search engines) – การทำเหมืองข้อมูล (Data mining) |
|
การใช้ความรู้ให้เกิดประโยชน์ (Knowledge utilization) |
– ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ (Decision-support systems) – ซอฟแวร์จำลองสถานการณ์ (Simulation software) – เครือข่ายระบบประสาทเทียม (Artificial neural networks) – ระบบสนับสนุนการทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ (Performance-support systems) |